Skąd organizm pozyskuje energię? - Co to jest ATP? Co to znaczy?
Skąd organizm czerpie energię?
Każda praca jaką wykonujemy, czy to sprzątanie, chodzenie po schodach, pływanie czy bieganie lub też jakakolwiek inna aktywność fizyczna, wymaga energii. Energia jest pozyskiwana z pożywienia, a dokładniej mówiąc z substratów energetycznych.
Wyróżnia się 4 zasadnicze substraty dostarczające energię.
- Węglowodany- 1g dostarcza 4,1kcal
- Tłuszcze- 1g dostarcza 9,1kcal
- Białka- 1g dostarcza 4,1kcal
- Alkohol- 1g dostarcza 7kcal
Co to jest ATP - Co to znaczy?
Substraty energetyczne to jedno, ale aby funkcjonować organizm potrzebuje energii w postaci związku chemicznego. Takim właśnie związkiem jest ATP, czyli adenozynotrifosforan. Związek ten powstaje w wyniku przekształcenia substratów energetycznych i stanowi bezpośrednie źródło energii. Przemiana ta zachodzi głównie w mitochondriach komórek mięśniowych. Warto podkreślić, że nie u wszystkich proces powstawania ATP przebiega tak samo. Jest to w dużej mierze zależne od podejmowanej aktywności fizycznej, długości jej trwania i intensywności, ponieważ organizm będzie czerpał energię z innych źródeł podczas sprintu, a z innych podczas pchnięcia kulą czy na przykład podnoszenia ciężarów.
ATP potocznie można nazwać wysokiej jakości ,,paliwem’’. Jest to główny i najważniejszy związek energetyczny, z tym, że możliwości gromadzenia go przez mięśnie są ograniczone i zależą od kilku czynników. Jednym z nich są predyspozycje genetyczne. I choć każdy chciałby mieć jak najwięcej ATP w swoich mięśniach, niestety niekiedy z przyczyn niezależnych od nas nie ma możliwości zwiększenia jego ilości. Warto tutaj pomyśleć nad tym, dlaczego niektóre narodowości są w danych dyscyplinach sportowych zdecydowanie lepsze od innych. Przykładem niechaj będą nacje afrykańskie, które w większości górują w biegach sprinterskich. W wielu przypadkach wytłumaczeniem są właśnie lepsze predyspozycje do syntezy ATP w mięśniach.
Badania naukowe wykazały, że przeciętna osoba w trakcie codziennego funkcjonowania zużywa ATP w ilości około 70% masy swojego ciała. Trzeba pamiętać, że ludzki organizm ma zdolność do odbudowy ATP, dlatego też nie dochodzi do sytuacji, w których jego poziom wyczerpuje się całkowicie. Aby jednak zachować poziom ATP w stałej ilości, organizm musi wykorzystywać do tego substraty energetyczne, czyli pożywienie. Resynteza ATP, czyli jego odbudowa odbywa się na drodze beztlenowej z fosfokreatyny, a następnie z glukozy we krwi lub glikogenu mięśniowego. Aby móc wykonywać wysiłek fizyczny przez dłuższy okres czasu, energia musi być dostarczana na drodze metabolizmu tlenowego, a więc głównie dzięki węglowodanom oraz tłuszczom.