Selen - właściwości, zastosowanie, źródła, zapotrzebowanie

Selen to pierwiastek, który występuje w przyrodzie w niezwykle małych ilościach, wręcz mikroskopijnych. Z tego powodu zaliczany jest do tak zwanych mikroelementów. Ze względu na rzadkie występowanie, selen nie był przedmiotem szczególnego zainteresowania przez długie lata. Stosunkowo niedawno, bo w drugiej połowie XX wieku wraz z rozwojem technik laboratoryjnych naukowcy poznali bliżej cenne właściwości tego pierwiastka. Dziś o selenie i jego działaniu wiemy coraz więcej, warto zadbać o to, aby pierwiastek ten znajdował się w naszej diecie.

JAKA JEST ROLA SELENU W ORGANIZMIE?

Selen jako pierwiastek śladowy ma istotne znaczenie dla poprawnego funkcjonowania organizmu człowieka. Jest składnikiem białek enzymatycznych i z racji tego warunkuje niezbędne do życia przemiany biochemiczne, jakie zachodzą w organizmie. Bardzo ważną właściwością selenu jest jego zdolność do niszczenia reaktywnych form tlenu, które są niebezpieczne dla zdrowia – selen jest bardzo silnym antyoksydantem. W związku z tym jego obecność jest niezwykle istotna w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych, czy autoimmunologicznych. Niskie stężenie selenu wiąże się także ze zwiększoną śmiertelnością, upośledzeniem odporności organizmu oraz zaburzeniami nastroju.

Ponadto selen bierze udział w metabolizmie hormonów tarczycy, a jego niedobór może prowadzić do zaburzeń tego ważnego narządu. To właśnie tarczyca jest narządem o największej koncentracji selenu. Wykazano, że niedobór selenu istotnie zwiększa zachorowalność na choroby tarczycy. Udowodniono także związek pomiędzy obecnością selenu w organizmie a psychiką człowieka. Selen odgrywa kluczową rolę w prawidłowej pracy układu nerwowego. Jak podają badania naukowe niski poziom selenu łączy się istotnie z częstszym występowaniem depresji i innych zaburzeń psychicznych: lęku, agresji, dezorientacji. Co więcej suplementacja selenem jest także w sposób szczególny zalecana osobom, które zmagają się z infekcjami wirusowymi. Warto również wiedzieć, że selen znajduje się w spermie i w zależności od jego stężenia wpływa na ruchliwość plemników.

ZAPOTRZEBOWANIE NA SELEN

Ze względu na to, iż selen występuje w przyrodzie w śladowych ilościach, w związku tym jego zawartość w diecie może być dla wielu osób niewystarczająca do dziennego zapotrzebowania na ten pierwiastek. W Polsce średnie zapotrzebowanie dla osób dorosłych oszacowano na 45 µg selenu na dobę. Jednakże zalecane wartości różnią się w zależności od regionu świata. Jest to związane z różnicami zawartości selenu w glebie i w wodzie w różnych częściach świata (wpływa na to między innymi klimat, skład oraz odczyn gleby, zanieczyszczenie środowiska i inne).

Sprawdź informacje o składnikach powiązanych z powyższym artykułem

• Selen