Johimbina – właściwości i zastosowania, jak działa?

Choć stosowało się ją w suplementach diety wspomagających redukcję tkanki tłuszczowej i funkcji płciowych u mężczyzn, od 2019 roku jest substancją zakazaną na terenie Europy i USA.

Johimbina poprzez swoje właściwości lipolityczne bardzo często występuje w środkach na odchudzanie. Spotyka się ją także jako składnik w produktach wspierających zaburzenia erekcji u mężczyzn. Dlaczego johimbinę zakazano w krajach europejskich i USA, a jej właściwości i działanie budzą sporo wątpliwości? Poznajmy więc kilka szczegółów na temat tej substancji.

Johimbina – co to?

Johimbina (z ang. Yohimbine) to mały alkaloid indolowy pozyskiwany z kory afrykańskiego drzewa Yohimbe [1]. W niektórych krajach na świecie uznaje się ją z lecznicze ziele, w Europie i USA od 2019 roku zakazano jej stosowanie. Czysta postać johimbiny jest trudno rozpuszczalna w wodzie, stąd zaczęto pozyskiwać jej inną formę. W wyniku syntezy chemicznej uzyskuje się produkt o nazwie „chlorowodorek johimbiny” o lepszej rozpuszczalności, ale on również nie jest dozwolony na terenie Polski. Johimbina stosowana jest najczęściej jako składnik suplementów diety.

Jak działa johimbina i jaki wpływ ma na organizm?

W wielu krajach świata johimbinę stosuje się jako sposób na kaszel, gorączkę czy miażdżycę. Według badań uznaje się jej wsparcie w poprawie zaburzeń erekcji u mężczyzn, jednak w połączeniu z innymi metodami leczenia¹. Poprzez blokowanie adrenoreceptorów w mózgu, może niekontrolowanie wpływać na zwiększenie uwalniania się dopaminy i noradrenaliny, oddziaływując w różnorodny sposób na samopoczucie².

Z kolei poprzez swoje domniemane właściwości lipolityczne miała być stosowana do spalania tkanki tłuszczowej i wykorzystywana w suplementach diety wspomagających redukcję wagi. Mimo to, nie były to wystarczające efekty. Działanie johimbiny podważają także kolejne badania decydujące o wprowadzeniu zakazu na terenie Europy i USA³ – od 2019 roku jest substancją nielegalną w tych krajach. Dzieje się to za sprawą braku wystarczających dowodów na bezpieczeństwo jej stosowania i skutki uboczne które może wywoływać.

Johimbina – dlaczego jej właściwości budzą wiele wątpliwości?

Właściwości johimbiny wydawałoby się budzą wiele pozytywnych emocji. Skoro więc udowodniono jej działanie, dlaczego zakazano stosować tą substancję? Spośród kilku dobrych informacji, ma ona także swoje negatywne skutki. Johimbina jest silnym antagonistą wywołującym wpływ na ośrodkowy układ nerwowy [1]. Skutki te mogą okazywać się w sposób silnych bólów głowy, pleców, problemów żołądkowo-jelitowych, bezsenności czy wzrostu ciśnienia. Warto zaznaczyć, że badań na temat jej negatywnego działania wciąż jest na tyle mało, aby określić johimbinę jako toksyczną, ale również tyle samo mało, aby uznać ją za całkowicie bezpieczną.

Mówiąc ogólnie odradza się jej poszukiwania, w związku z niepożądanymi skutkami ubocznymi przebijającymi efekty stosowania. Wpływ na wprowadzony zakaz johimbiny miało nie tylko jej działanie, ale także dawkowanie. Nie określono jednoznacznie jaka ilość tej substancji byłaby odpowiednia do spożycia na co dzień, a wprowadzone do obiegu suplementy nie dawały gwarancji, że nie przekroczymy dziennej dawki.

Johimbina – przeciwwskazania

Wiedząc już, że johimbina jest zakazana na terenie Polski nie ma więc możliwości, aby stosować ją w postaci suplementu diety, popularnie określanego jako „spalacz tłuszczu”. Jednak jako substancja, oprócz potencjalnego nie do końca określonego dawkowania, ma również swoje przeciwwskazania. Poprzez działanie johimbiny zdecydowanie nie mogą ją stosować osoby borykające się z nadciśnieniem lub niedociśnieniem.

Wszelkie choroby (nerek, jelit, wątroby, żołądka czy serca), a także cukrzyca również są przeciwwskazaniem do stosowania johimbiny. Jak w większości przypadków substancji tej nie mogą używać kobiety w ciąży i karmiące piersią. Stosowanie johimbiny może także wchodzić w reakcje z innymi lekami.

Johimbina – skutki uboczne

Choć nie ma jednoznacznych dowodów na negatywne działanie johimbiny, ani również badań określających jej całkowite bezpieczeństwo, warto wiedzieć, że może ona wywoływać skutki uboczne. Niepożądane działania johimbiny określa się jako: bóle głowy, bezsenność czy problemy z nadciśnieniem, a przy kompletnym przedawkowaniu: drgawki, śpiączka czy utrata życia. Pomimo stwierdzonego oddziaływania na spalanie tkanki tłuszczowej, nie warto ryzykować w poszukiwaniu i stosowaniu tej zakazanej dla Europy i USA substancji. Na rynku istnieje mnóstwo legalnych suplementów diety, wspomagających zbilansowany tryb życia czy redukcję wagi. Wybieraj świadomie i dbaj o swoje zdrowie.

Przypisy:

¹Wibowo DNSA, Soebadi DM, Soebadi MA. Yohimbine as a treatment for erectile dysfunction: A systematic review and meta-analysis. Turk J Urol. 2021 Nov;47(6):482-488. doi: 10.5152/tud.2021.21206. PMID: 35118966; PMCID: PMC9612744.

²Iciek M, Górny M, Kotańska M, Bilska-Wilkosz A, Kaczor-Kamińska M, Zagajewski J. Yohimbine Alleviates Oxidative Stress and Suppresses Aerobic Cysteine Metabolism Elevated in the Rat Liver of High-Fat Diet-Fed Rats. Molecules. 2023 Feb 21;28(5):2025. doi: 10.3390/molecules28052025. PMID: 36903271; PMCID: PMC10004569.

³EFSA ANS Panel (EFSA Panel on Food Additives and Nutrient Sources Added to Food), 2013. Scientific Opinion on the evaluation of the safety in use of Yohimbe (Pausinystalia yohimbe (K. Schum.) Pierre ex Beille). EFSA Journal 2013; 11(7):3302, 46 pp. doi: 10.2903/j.efsa.2013.3302