Alpha GPC – co to jest, jakie ma działanie, przeciwwskazania

Jest związkiem naturalnie wspierającym układ nerwowy. Alpha GPC (a dokładniej alfa-glicerofosfocholina) występuje w ludzkim organizmie, stosowany jest również jako suplement diety. Związek ten wspomaga produkcję acetylocholiny – ważnego neuroprzekaźnika. Jakie jest dokładne działanie Alpha GPC? Czy ma jakieś przeciwwskazania lub skutki uboczne? Czy warto go suplementować? Zapraszamy do poznania odpowiedzi na te pytania w naszym najnowszym artykule!

Czym jest Alpha GPC?

Alfa-glicerofosfocholina (Alpha GPC) to pochodna fosfatydylocholiny. Stanowi również prekursor acetylocholiny¹ – ważnego dla ludzkiego organizmu neuroprzekaźnika wspomagającego pamięć i koncentrację. Alpha GPC określana jest wysoką biodostępnością, łatwo rozpuszczalną w wodzie substancją o bezproblemowej zdolności do przekraczania bariery krew-mózg. Dzięki temu procesowi wspomaga zwiększenie dostępności choliny w ośrodkowym układzie nerwowym. Cholina występująca w tej formie (Alpha GPC) wykazuje działanie ochronne i wspierające układ nerwowy.

Alpha GPC znajduje się w mózgu oraz jako składnik błon komórkowych. Jej śladowe ilości znaleźć można także w produktach takich jak: czerwone mięso, mleko, fasola czy pszenica. Uznaje się jednak, że to za małe porcje, aby dostarczać organizmowi odpowiednią jej ilość. Od jakiegoś czasu staje się coraz bardziej popularna jako suplement diety wspomagający regenerację mięśni i funkcje poznawcze². Warto pamiętać, że jej dawkowanie powinno zostać skonsultowane z lekarzem i dobrane do indywidualnych możliwości.

Jak działa Alpha GPC w organizmie?

Działanie Alpha GPC w organizmie człowieka opiera się głównie na jego roli jako prekursora acetylocholiny. Po spożyciu, Alpha GPC szybko wchłania się w przewodzie pokarmowym, a następnie transportowana jest przez krwiobieg do mózgu. Tam ulega hydrolizie i uwalnia się wcześniej wspomniana cholina, wykorzystywana przez neurony do produkcji neuroprzekaźnika acetylocholiny. On z kolei uwalnia się do szczeliny synaptycznej, a tam wiąże się z receptorami cholinergicznymi, przekazując sygnały pomiędzy neuronami. Właśnie dlatego, Alpha GPS określana jest jako związek wspierający układ nerwowy i funkcje poznawcze. Oprócz tego, działanie Alpha GPC to także metabolizm fosfolipidów – składników błon komórkowych.

Korzyści ze stosowania Alpha GPC

Wiedząc już, jakie Alpha GPC wykazuje działanie, warto więc skupić się na jej korzyściach. Należy jednak pamiętać, że pozytywne właściwość stosowania tego związku zależą od dawkowania, które powinno być ustalone z lekarzem prowadzącym lub oparte na zaleceniach producenta. Do korzyści ze stosowania Alpha GPC zalicza się:

• poprawa koordynacji ruchowej i zwiększanie siły mięśni – proces ten zachodzi, ponieważ acetylocholina odgrywa ważną rolę w przewodnictwie impulsów między nerwami a mięśniami³;
• wsparcie funkcji poznawczych – poprzez wsparcie w zwiększeniu poziomu acetylocholiny w mózgu, może przekładać się na poprawę pamięci, zdolności uczenia się oraz koncentracji²;
• działanie i regeneracja neuroprotekcyjne – proces ten zachodzi poprzez stabilizację błon komórkowych i ochronę przed stresem oksydacyjnym⁴.

Regularna suplementacja Alpha GPC może wspierać prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Działanie tej substancji jest szczególnie cenione wśród osób aktywnych fizycznie oraz tych, pragnących poprawić pamięć i koncentrację. Skuteczność suplementacji zależy jednak od potrzeb organizmu i powinna być stosowana świadomie.

Zastosowanie Alpha GPC w sporcie i suplementacji

Związek, jakim jest Alfa-glicerofosfocholina (Alpha GPC) zwiększa swoją popularność także wśród osób aktywnych fizycznie i zaawansowanych sportowców. Dlaczego? Ten rosnący zachwyt wynika z potencjalnych korzyści, obejmujących: zwiększenie siły mięśni – w jednym z badań, sportowcy przyjmujący 600 mg Alpha GPC na 90 minut przed treningiem wykazywali znaczący wzrost siły⁵. Wpływ na to najprawdopodobniej miało działanie związane ze wzmocnieniem transmisji cholinergicznej w połączeniach nerwowo-mięśniowych, co prowadzi do lepszej ich aktywacji.

Badania opublikowane w Journal of the International Society of Sports Nutrition wykazały również, że suplementacja może stymulować produkcję hormonu wzrostu, co dodatkowo wspiera rozwój tkanki mięśniowej⁵ .

Alpha GPC wspiera także wydolność organizmu poprzez optymalizację metabolizmu komórkowego – cholina stanowi kluczowy element w funkcjonowaniu mitochondriów odpowiedzialnych za produkcję ATP. Proces ten przekłada się na efektywniejsze wykorzystanie tlenu i substratów energetycznych podczas wysiłku. Co więcej, dzięki udziałowi w syntezie fosfolipidów związek ten przyspiesza regenerację powysiłkową. Skąd jednak ten proces? Fosfolipidy są niezbędne do odbudowy uszkodzonych struktur komórkowych włókien mięśniowych oraz redukcji stanów zapalnych. Szybsza regeneracja, to szybszy powrót do treningu.

Dawkowanie Alpha GPC – jak stosować?

Jak wcześniej wspomniano, dawkowanie Alpha GPC powinno być skonsultowane z lekarzem i dostosowane do indywidualnych możliwości. Z racji tego, że Alpha GPC ma wysoką biodostępność i łatwo rozpuszcza się w wodzie, poleca się stosowanie suplementów wraz z posiłkiem. Jakie jednak powinny to być dawki? Suplementacja Alpha GPC może być podzielona na:

• wsparcie przed treningowe – 300-600 mg na 30-90 minut przed treningiem⁵;
• terapię wspomagającą działanie neuroprotekcyjne – około 1200 mg dziennie (podzielone na 3 dawki – tylko pod nadzorem lekarza!)⁴;
• suplementacja wspomagająca funkcje poznawcze – 300-600 mg dziennie, podzielone na 1-2 dawki.

Przeciwwskazania i potencjalne skutki uboczne

Tak jak w przypadku innych produktów, istnieją różne przeciwwskazania do spożywania Alpha GPC oraz potencjalne skutki uboczne jakie może wywoływać ta substancja. Choć związek ten jest uznawany za bezpieczny, warto mieć na uwadze jego oddziaływanie na organizm. Co należy wiedzieć przed suplementacją Alpha GPC? Przeciwwskazania do jego stosowania to:

• alergia lub nadwrażliwość na składniki produktu;
• choroby układu naczyniowo-sercowego oraz padaczka;
• przyjmowanie leków stałych, zwłaszcza cholinergicznych;
• ciąża i karmienie piersią – w tym przypadku brak jest wystarczających badań potwierdzających bezpieczeństwo stosowania preparatów przez kobiety w ciąży i karmiące piersią.

Zdarzają się również potencjalne skutki uboczne Alpha GPC i należą do nich:

• pobudzenie lub niepokój, nadmierna potliwość,
• bezsenność (podczas przyjmowania Alpha GPC w godzinach wieczornych),
• dolegliwości żołądkowo-jelitowe,
• nudności, zawroty i głowy.

Choć większość z tych skutków ubocznych ma dość łagodny charakter, obserwuje się je głównie po zastosowaniu zbyt wysokich dawek. Warto wtedy przemyśleć mniejszą ilość dawki dziennej, oczywiście wszystko to przy odpowiedniej konsultacji ze specjalistą.

Czy warto sięgnąć po Alpha GPC?

Suplementacja Alpha GPC to dobry wybór dla osób chcących uzyskać wsparcie w aktywności fizycznej lub wspomóc pracę umysłową. Jej wysoka biodostępność i zdolność do szybkiego przekraczania bariery krew-mózg pozwala na dostarczenie efektywnego źródła choliny dla mózgu. Wspiera to szczególnie działanie neuroprotekcyjne i funkcje poznawcze. Przed rozpoczęciem suplementacji należy udać się do lekarza specjalisty, który doradzi odpowiednią dawkę Alpha GPC i oceni pod względem zdrowotnym możliwość jej spożywania. Warto pamiętać, aby stawiać na przebadane i certyfikowane produkty od znanych producentów. Alpha GPC to dość obiecujący suplement o ile stosowany jest zgodnie z jego przeznaczeniem.

Przypisy:

¹Tamura Y, Takata K, Matsubara K, Kataoka Y. Alpha-Glycerylphosphorylcholine Increases Motivation in Healthy Volunteers: A Single-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Human Study. Nutrients. 2021 Jun 18;13(6):2091. doi: 10.3390/nu13062091. PMID: 34207484; PMCID: PMC8235064.

²Kerksick CM. Acute Alpha-Glycerylphosphorylcholine Supplementation Enhances Cognitive Performance in Healthy Men. Nutrients. 2024 Dec 9;16(23):4240. doi: 10.3390/nu16234240. PMID: 39683633; PMCID: PMC11644786.

³Bellar D, LeBlanc NR, Campbell B. The effect of 6 days of alpha glycerylphosphorylcholine on isometric strength. J Int Soc Sports Nutr. 2015 Nov 17;12:42. doi: 10.1186/s12970-015-0103-x. PMID: 26582972; PMCID: PMC4650143.

⁴Barbagallo Sangiorgi G, Barbagallo M, Giordano M, Meli M, Panzarasa R. alpha-Glycerophosphocholine in the mental recovery of cerebral ischemic attacks. An Italian multicenter clinical trial. Ann N Y Acad Sci. 1994 Jun 30;717:253-69. doi: 10.1111/j.1749-6632.1994.tb12095.x. PMID: 8030842.

⁵Ziegenfuss, T., Landis, J. & Hofheins, J. Acute supplementation with alpha-glycerylphosphorylcholine augments growth hormone response to, and peak force production during, resistance exercise. J Int Soc Sports Nutr 5 (Suppl 1), P15 (2008). https://doi.org/10.1186/1550-2783-5-S1-P15